Afstandsfetisjisme

Eigenlijk was ik wel klaar met het grote afstandsfetisjisme. Maar de afgelopen dagen sprak ik iemand, een van de vele, die me zei dat ze blij was op televisie een moslim te zien (Aboutaleb -we hoeven nog net geen vrede zij met hem te zeggen, geloof ik) die zo duidelijk terrorisme veroordeelde.

Ik was verbijsterd. Hoe kan het dat intelligente mensen daarvan opkijken? Misschien omdat de media maar al te graag op de woest schreeuwende baarden inzoomen? Omdat er altijd plek was aan de tafel van de talkshows voor rare, enge moslims, maar zelden voor gewone, eloquente mensen die toevallig ook moslim zijn?

Misschien omdat er nul aandacht of interesse is voor de islamitische wereld, de ontwikkelingen in de Arabische regio -behalve dan de zaken waar we met zijn allen lekker van kunnen gruwen, zoals de hedendaagse snuffporno van IS?

Eenzijdige blik van de media
De afgelopen dagen zijn we doodgegooid met een soort nieuw journalistiek élan en betrokkenheid: hoofdredacteuren die opeens cartoons plaatsen. Journalisten die met potloden zwaaien. De immer hypocriete discussie over vrijheid van meningsuiting en de rol van satire. En, uiteraard, de rol van moslims en waarom ze zich niet laten horen, waarom ze niet demonstreren. De vraag waarom ze überhaupt bestaan wordt nog net niet gesteld, maar geef het tijd.

De dwingende roep om afstand te nemen, verwerp ik om meerdere redenen maar die ga ik nu niet allemaal herhalen. Ik wil me nu beperken tot de stuitend eenzijdige en beperkte blik van de media ten aanzien van de islamitische en Arabische wereld.

Het is eerst en vooral aperte onzin dat er onder moslims en binnen de islamitische wereld geen afstand zou worden genomen van de terreur en het extremisme; niet alleen in praatprogramma’s, maar ook in de bladen, kranten, televisieseries en films.

In het publieke debat vinden harde confrontaties plaats tussen progressieven en conservatieven en extremisten. Intellectuelen, schrijvers, journalisten, acteurs, zangers, gewone mensen, ze mengen zich allemaal in het debat en spreken zich onomwonden uit.

Zo maakte de Syrische regisseur Najdat Anzour een aantal jaar geleden een veelbesproken en -bekeken serie over het terrorisme en vooral over de ronseling en hersenspoeling van ontvankelijke geesten door middel van het geloof. Er waren media-campagnes gericht tegen terreur en radicalisering, debatten over het extremisme binnen het geloof.

Strijd binnen het geloof
Schrijvers en publicisten gaan het debat aan. Vrouwen zoals de Marokkaanse Latifa Jbabdi en de Saoedische Fawzia al Hani pleiten voor feminisme, zich hierbij beroepend op de islamitische bronteksten. Series, talkshows over de positie van vrouwen, over seksualiteit, de voorbeelden zijn legio.

Na de aanslagen in Parijs, uitten grote Arabische sterren direct hun afschuw en afkeuring via Twitter. Dit zijn slechts een paar van de vele, vele, vele voorbeelden. Het debat in de islamitische wereld is al lang gaande. Op zowel een harde als zachte manier. Sommigen betalen hiervoor met hun vrijheid, anderen zelfs met hun leven. Het is een strijd binnen het geloof, tegen de machthebbers die anderen dicteren. Dáár gaat het om. Om ordinaire macht: politieke, maatschappelijke, economische en seksuele. En hoe beïnvloedbare mensen beter mee te krijgen dan door middel van het allerheiligste.

Ludieke rij-actie
Voor een paar van die uitgesproken progressieve islamitische stemmen hebben we hier op Aicha Qandisha en Frontaal Naakt heel erg de aandacht gevraagd. Mensenrechtenactiviste Souad Alshammary, bijvoorbeeld, die samen met Rafi Badawi de Saoedische Liberalen oprichtte. Loujain Hathloul die voor haar ludieke rij-actie nu terecht staat voor de Saoedische terreurrechtbank samen met Maysa al Amoudi. Veena Malik die in haar eigen land vervolgd wordt.

Een paar dagen geleden postten we een filmpje van Souads jongste dochter die een beroep doet op ons en op de Saoedische koning haar moeder vrij te laten. Ik heb op Facebook gevraagd de post te delen, zodat het misschien een impact zou kunnen hebben: drie mensen hebben de post geliket, twee hebben hem gedeeld.

Welnu, hierom kijken mensen op als ze plots een moslim zien die fel is over terreur en extremisme: al wrijf je het erin, ze negeren het gewoon. Zoals de Westerse media Souads gevangenschap negeren. Zoals de media het ontroerende filmpje van haar dochter negeren. Zoals de westere media nooit eens een debat van Souad of een van haar vele, eloquente mede-activistes hebben gedeeld. Vrouwen die gewapend met de koran de oren van de radicale en conservatieve mannen wassen en die het geloof willen depolitiseren en ontdoen van verstikkende patriarchale tradities en lezingen.

Maar media negeren eigenlijk alles wat niet extremistisch is in de islamitische wereld. Er is geen oog voor het debat, voor de innerlijke strijd en het gevecht om vooruitgang. Nee, liever krijgen ze dagelijks hun portie wilde Arabieren om de haat en de weerzin vooral in stand te houden.

Pure geschiedvervalsing
Kuddedieren zijn het die massaal met hun potloodje in de lucht gaan staan zwaaien, selfies maken van hun aanwezigheid op steunbetogingen en in de rij gaan staan voor Charlie Hebdo, die ze eerst nooit zouden kopen. Het betekent allemaal helemaal niks. De slachtoffers van de terreur hebben er niks aan dat je met je potloodjes gaat zwaaien of een selfie op Facebook plaatst.

Wie betrokken is, is dat altijd en niet pas als iedereen meedoet en de camera’s draaien; lekker met zijn allen het innerlijke schaap cultiveren. Wie geëngageerd is, is dat ook als er nog geen zweepslagen bij te pas zijn gekomen.

Daarom word ik zo kwaad om de roep om afstand nemen: niet alleen is die immoreel, omdat je mensen collectief de schuld toeschuift, maar vooral omdat de dynamiek die er al is en de strijd die al luid, hard en lang gevoerd wordt, totaal genegeerd wordt. Het is pure geschiedvervalsing.

Neem zelf maar afstand van je hardnekkige blind-en doofheid.

hassnae[at]aichaqandisha.nl