Foto’s: © Annelies Verhelst
Fidan Ekiz is journalist, documentairemaker en tafeldame bij De Wereld Draait Door. Ik leerde haar kennen bij ons korte avontuur ‘Vrouw & Paard’ waar ze verdacht vaak om verboden riep wat dan weer genoeg stof voor discussie gaf. Een uitgesproken lekker wijf.
Mijn favoriete filmscène is… Ik heb een echte filmverslaving, een tic om filmquotes te onthouden en een neurotische dwang om anderen mijn films(tips) op te dringen. Het is heiligschennis om hier slechts een favoriete scène te noemen. Dus, omdat het nu – eindelijk – kan:
Into the Wild: De hoofdrolspeler ontmoet op zijn doorreis naar Alaska een eenzame man, Hal Holbrook, bij wie hij een tijdje mag verblijven. De oude man, die erg gesteld raakt op de jongeman, vraagt bij het afscheid: ‘Kan ik je adopteren?’. Een van de mooiste en meest ontroerende scènes. Geweldig geacteerd ook door Holbrook.
De scène in At Close Range: waarin Christopher Walken zijn zoon, gespeeld door Chris Penn, doodschiet. ‘Penn, snikkend: ‘Dad‘ Walken: ‘Liar!’
Weer Walken met Robert De Niro in de Russische roulette-scene in The Deer Hunter: ‘One shot. One Shot… Nicky, Nicky, don’t, Nick, no!’
Al Pacino in The Godfather II tegen Frankie Pentangeli: ‘In my home. In my bedroom where my wife sleeps! Where my children come and play with their toys’.
The Godfather I: Waar Sonny, James Caan, in zijn vuist bijt wanneer hij hoort dat zijn zus Connie weer is geslagen door haar man Carlo. ‘Son of a bitch!’ En Carlo daarna heel lang tot moes slaat.
De (tv-serie) De Partizanen: Waar Rokus (Rik Launspach) wordt uitgedaagd door de door hem en zijn verzetsgroep gevangen genomen SS’er Beck in de nacht voor diens liquidatie. (Veel gewelddadige scenes, maar dat is puur toeval)
De scène waarin Steven Bauer de zus van Al Pacino ziet in Scarface en half scheel ziet van verliefdheid. Zijn blik is priceless.
De laatste scène van The Virgin Suicides (die moet je gezien hebben).
The English Patient: De scène in de auto met Ralph Fiennes en Kristin Scott Thomas. ‘Let me tell you about winds.’
Four Weddings and a Funeral: Waar Fiona, Kristin Scott Thomas, haar liefde voor Hugh Grant opbiecht: ‘Its you, Charlie.’
Holy Smoke: de scène waarin Harvey Keitel, opgemaakt en in een jurk, achter Kate Winslet aanholt.
Match Point van Woody Allen: de scène waarin ‘de ring’ in slow motion stuitert op die brugleuning en NIET in het water valt en jij denkt: ‘Oh my god’. Sleutelscène. Geweldige film.
The Talented Mister Ripley: De verschrikkelijke en onverwachte bootscène met Matt Damon en Jude Law. ‘You give me the creeps. Dickie-Dickie-Dickie.’
As good as it gets: Alle scènes met Jack Nicholson, vooral die ene waar hij na uren uit de douche komt.
Die hilarische toilet-scène met Ben Stiller in Along came Polly.
Blue Velvet: de scène waarin Kyle MacLachlan, verborgen, toekijkt. Deze film beslist kijken als je dat nog niet hebt gedaan.
Malena: de scènes met die geweldige soundtrack en Monica Bellucci die in subtiele slomo (langs)loopt.
Gary Oldman in Léon: ‘I haven’t got time for this Mickey Mouse bullshit!’
The Way we Were: Alle scènes met Barbra Streisand en Robert Redford . Streisand: ‘Your friends make me feel like I’m invited for drinks. Everyone else is staying for supper’. Redford: ‘You really think you’re easy. Compared to what? The hundred years war?’
Paul Newman, Robert Redford en Katharine Ross in Butch Cassidy and the Sundance Kid. Redford: ‘What are you doing?’ Newman: ‘Stealing your woman’. Redford: ‘Ah ok, take her.’
Billy Elliot: de laatste scène waarin de volwassen geworden Billy voor het Zwanenmeer het toneel op rent, en dan die freeze in zijn sierlijke hoge sprong. De tranen in de ogen van zijn vader die trots toekijkt vanuit het publiek. Ik heb de film honderd keer gezien en elke keer weer moet ik huilen aan het eind.
Ik houd ermee op, het zijn er teveel, dit is niet te doen.
Ik wil ooit nog eens naar… Terug naar de stad Batman in Zuid-Oost Turkije. Verderop leg ik uit waarom.
Mijn toilettas is niet compleet zonder… Ik draag altijd een halve visagie-set, apotheek en drogisterij bij me. Ik heb standaard meer dan 1 tas bij me. Vrienden en familie plagen me ermee: ‘Fidan, je hebt maar drie tassen bij je!’
Mijn ergste miskoop is… Die heb ik niet. Maar ik koop wel vaak de foute kleren omdat ik het een crime vind om in de te lange rijen bij de paskamers te staan. Thuis blijkt altijd weer dat ik te dik ben voor die kleine maatjes die ik denk te zullen passen. Omdat ik te lui ben om ze terug te brengen, roep ik standaard dat ik niks heb om te dragen.
Het lekkerste wat ik ooit geproefd heb is… Die ene tosti met sucuk (Turkse worst). Ik was met een vriendin uit geweest in Rotterdam. We misten de laatste bus van Spijkenisse naar Rozenburg, waar ik ben opgegroeid.
Het was half twee ’s nachts en de volgende bus kwam pas om half 6. We waren jong en blut, dus een taxi konden we niet betalen. We besloten te wachten. Buiten, extreem dun gekleed, werden we gek van de kou. Het was, denk ik, de ergste nacht in mijn leven. Toen we eindelijk verkleumd en hongerig bij mijn ouderlijk huis aankwamen, heb ik een tosti sucuk voor ons gemaakt. Ik proef het nu nog. Het was zo’n warm en gezellig Unox-moment. Nu nog wanneer ik ergens in de kou sta te wachten, stuur ik haar een bericht en andersom: ‘Weet je Spijkenisse nog?’ Of wanneer ik warm in mijn bed lig, denk ik er ook weleens aan. Gewoon voor de lol. Omdat ik dan nog lekkerder ga slapen.
Ik was het gelukkigst toen… Toen die bus eindelijk kwam. Nee, dat was toen ik hoorde dat ik zwanger was van ons eerste kindje en het moment dat ik onze zoon voor het eerst zag. Sinds zijn geboorte ben ik eigenlijk elke dag ‘het gelukkigst’.
Ik heb het meeste spijt van… Ik heb ooit voor RTL Nieuws een reportage gemaakt in het stadje Batman, in het Zuidoosten van Turkije, over het stijgend aantal zelfdodingen onder vrouwen in die regio. Het ging voornamelijk over gedwongen zelfdodingen (verkapte eerwraak) en gekozen zelfdoding door vrouwen, die de onderdrukking en mishandeling door hun man en schoonfamilie niet meer verdroegen. Ik heb een aantal vrouwen gesproken over hun zelfmoordpoging. Het vergde heel veel lef van ze om voor de camera hun verhaal te vertellen. Ze wilden internationale aandacht voor hun situatie. Ik was vastbesloten om snel terug te gaan om die vrouwen weer te spreken en om organisaties en politici te benaderen om aandacht
voor deze vrouwen te vragen. Niet gebeurd. Ik voel me daar nog altijd schuldig over. Heel vaak denk ik aan ze en dan krijg ik een brok in mijn keel. Maar goed, het kan nog.
Ik ben niet bijgelovig, maar… Ik ben hartstikke bijgelovig. Bij ons in de familie heeft iedereen Turkse koffie thuis. Mijn moeder kijkt koffiedik. Letterlijk dus: kopje leegdrinken, schoteltje erop leggen en in een beweging het kopje omdraaien. Wanneer het schoteltje koud voelt, kijkt mijn moeder in het kopje naar de tekens die zijn ontstaan door de koffiedrap. Ze vertelt je over je relatie, geld, kortom, over het leven. Mijn vader vindt het maar niks, hij noemt het voodoo. Maar ik hoorde laatst dat hij ooit, toen ze net getrouwd waren, had gevraagd of mijn moeder even koffiedik kon lezen: ‘Ik kan mijn sleutels niet vinden’. Het is natuurlijk vooral vermaak en gezellig. Maar eerlijk is eerlijk, stiekem geloof ik er wel een beetje in. Mijn moeder is nu eenmaal een rasverteller.
Toen ik in Turkije woonde ben ik nog bijgeloviger geworden. Voorbeelden: een tante vertelde mij dat je je kleding niet binnenste buiten moet dragen, want dan gaat die dag alles mis. Ik heb weleens mijn sokken in de bus uit en weer goed aangetrokken. En volgens mijn nichtje moet je een keukenmes nooit direct aangeven of pakken: eerst (laten) neerleggen, dan (laten) pakken. Anders brengt het ongeluk. In Turkije begrijpt iedereen zoiets. In Nederland leg ik het niet eens uit.
Ik zeg ook dingen zoals: dat moet je niet zeggen, dan roep je het over ons af. Snel afkloppen.
Mijn grootste onhebbelijkheid is… Dat ik onmogelijk ben wanneer ik gestresst ben. Sinds ik moeder ben geworden, is dat gelukkig veel minder. Mijn gevoelig- en koppigheid staan me nog weleens in de weg.
Iemand zei ooit tegen mij: wil je je gelijk halen of je geluk? Zo eenvoudig, maar ik heb er wel veel van opgestoken. Ik kan veel sneller relativeren, naast me neerleggen en sorry zeggen wanneer nodig.
Ik lieg altijd over… Dingen zodat ik de ander niet hoef te kwetsen. Bijvoorbeeld: als iemand iets naars zegt over een gezamenlijke vriend(in) of collega, dan zal ik dat die persoon nooit vertellen. Ook wanneer het me direct wordt gevraagd, antwoord ik: ‘Nee hoor, ze was aardig over je.’ Terwijl ik ook kan zeggen: ‘Vraag het die persoon zelf’. Maar ik wil mensen geen gevoel van onrust geven, verdrietig maken. ‘Wat niet weet, wat niet deert’, denk ik. Ergens heeft het ook iets met controle te maken. Ik lieg soms over hoe het met me gaat. Het gaat altijd goed, ook wanneer ik me niet zo voel. Tegen mijn familie en mijn man ben ik natuurlijk wel eerlijk over mijn gemoedstoestand. Eerlijk gezegd kan ik soms best doorschieten in die eerlijkheid. In kritiek op mensen die dichtbij mij staan. Dan kan ik ook best kwetsend zijn. Was man liebt…
Ik kan liegen tegen vrienden over de reden waarom ik te laat ben. Wanneer zij minder boos/geïrriteerd zijn en het gezellig wordt, vergeet ik mijn leugen en word ik standaard ‘betrapt’. ‘Lekker uitgeslapen? Je moest toch naar de dokter?’
Ik kan me niet beheersen als… ik van mezelf moet lijnen. Ik houd het maximaal een dag vol. De tweede dag ga ik vieren dat ik het een dag heb volgehouden. Dat doe ik met chocolade, koekjes en/of tompoezen.
Of is het ‘niet beheersen’ in negatieve zin? Als ik zie dat iemand wordt gepest of geslagen, dan spring ik er tussen. Ik kreeg een keer een woedende moeder achter me aan, omdat ik woedend werd toen ze haar kind heel hard sloeg in de supermarkt. Bij zoiets reageer ik impulsief, het is een reflex. Het is ook best gevaarlijk. Als ik de verkeerde tegenkom, heb ik een probleem.
Ik zou mijn geliefde dumpen voor… Dat zou ik niet doen. Wij horen bijelkaar. Dat staat zo in mijn koffiedik.
hassnae[at]aichaqandisha.nl