foto © Aicha Qandisha
De Marokkaanse Mohamed El Housseini Hilal, student aan de faculteit Materials Science van Wuhan University, en zijn broer Saad zaten in Wuhan toen daar het coronavirus uitbrak. Samen met andere Marokkaanse studenten en werknemers is hij in opdracht van de Marokkaanse koning naar Marokko teruggehaald, maar hij heeft enorm heimwee. ‘In Wuhan was ik niet zo bang als nu in Marokko’.
“Begin december 2019 las ik al blogs over het virus en er gingen allerlei geruchten rond, maar daar bleef het bij, er werd niets bevestigd. Pas eind december werd echt duidelijk dat er sprake was van een nieuw virus. Corona was op zich bekend, maar nu manifesteerde het zich in een nieuwe vorm. Toen op 1 januari de markt waar het virus was ontstaan, werd gesloten, begon de geruchtenmachine pas echt goed op gang te komen.”
“Het probleem is dat dit precies tijdens het Spring Festival viel, een enorm belangrijk volksfeest in Wuhan waarbij zes miljoen mensen de straat opgaan. De overheid besloot de stad af te sluiten door alle openbaar vervoer en alle vluchten te stoppen. En toen begon de paniek. Mensen wisten niet wat er ging komen en er ontstond een run op de supermarkten; er werd enorm gehamsterd en de prijzen stegen hard in die eerste twee dagen. De regering greep toen in en benadrukte dat er genoeg eten was. Op televisie zagen we beelden van een kilometerslange rij vrachtwagens, op weg naar Wuhan met levensmiddelen. De prijzen werden ook meteen gereguleerd, dus na twee dagen was die eerste hectiek voorbij.”
Genoeg levensmiddelen
El Housseini Hilals jongere broer Saad woont op de campus in Wuhan, maar El Housseini Hilal heeft inmiddels een appartement waar hij samen met zijn vrouw woont, een mede-student uit Macedonië. In de periode van de uitbraak waren ze toevallig vrij en logeerde zijn broer bij hen.
“Ik had al zo’n voorgevoel door die eerste geruchten, dus ik heb al vroeg genoeg levensmiddelen ingeslagen om geen risico te lopen. Ik heb toen ook maskers gekocht, want die waren daarna al snel uitverkocht.”
“We wisten gewoon echt niet wat ons te wachten stond en hoe ons leven eruit zou gaan zien. Die eerste dagen ging iedereen hamsteren. We hebben hier een heel grote Carrefour, twee etages maar liefst. En die was iedere keer meteen na opening helemaal leeg. Dan werd alles na sluiting weer bijgevuld, ging de winkel weer open en was die daarna meteen weer leeg. Mensen waren echt bang.”
“Je gaat echt van alles bedenken. Ik woon bijvoorbeeld op de 28ste verdieping en dacht: ‘zou dat virus helemaal naar de 28ste verdieping komen?’ Aanvankelijk was er sprake van zelf-quarantaine, daar hield ik me strikt aan. In de praktijk zag dat er zo uit: als ik naar de universiteit wilde, werd ik gecontroleerd. Als ik mijn appartement verliet, ook. Dan moest ik tekenen dat ik op die en die dag op dat tijdstip het gebouw verliet. Iedere stap werd dus bijgehouden. Ik heb gehoord dat het na ons vertrek helemaal verboden werd om naar buiten te gaan. Flats maakten daarop groepschats aan in WeChat, het Chinese alternatief voor Whatsapp, om de boodschappen te coördineren. Bestellingen worden doorgegeven op de app en de boodschappen worden dan door de beheerder gedaan en voor je deur gelegd en je maakt het geld over via je mobiel. Je kunt dus alles op afstand regelen.”
Marokkaanse koning
Eind januari werd in opdracht van de Marokkaanse koning een vliegtuig naar Wuhan gestuurd om de daar studerende en werkende Marokkanen weer naar huis te brengen. El Housseini Hilal was in al die drie jaar niet terug naar huis geweest.
“Diplomaten van de Marokkaanse ambassade in Beijing hebben alle Marokkaanse studenten en werknemers benaderd. We zijn met ongeveer 200 landgenoten in Hubei, dat is de provincie, Wuhan is de hoofdstad. Eerlijk gezegd wilde ik blijven, want ik ging er vanuit dat de overheid de situatie hier snel onder controle zou krijgen. Daarbij wilde ik mijn vrouw niet achterlaten, maar toen bleek dat zij eerder dan ik naar haar familie in Macedonië terug kon, ging ik akkoord.”
“We zaten met 167 mensen in het vliegtuig. Zo’n 29 mensen wilden in Wuhan blijven. We werden voordat we het vliegtuig in gingen gecontroleerd door mensen in beschermende kleding en onze temperatuur werd opgemeten. Eenmaal in het vliegtuig gebeurde dat nog een keer. We moesten ook regelmatig onze handen wassen met desinfecterend middel. Een student had verhoging en moest blijven, zij zit daar nog steeds en ik heb contact met haar. De hele vlucht hadden we onze mondmaskers op. Dat deden we trouwens maar al te graag, want we waren ook bang voor elkáár. Mijn broer en ik waren dan wel in quarantaine geweest, maar je weet niet wat anderen hebben uitgespookt. Maar goed, tijdens de hele vlucht heeft niemand geniest of gehoest.”
Perfect eten
De groep uit Wuhan werd in tweeën verdeeld en de ene helft werd naar het militaire hospitaal in de hoofdstad Rabat gebracht en de andere naar die in Meknès voor een quarantaine van twintig dagen. El Housseini Hilal en zijn broer Saad zaten in Rabat. Saad heeft zowel over de quarantaine-periode als de uitbraak goedbekeken vlogs gemaakt. Een vlog dat hij nog in Wuhan filmde, is bijna anderhalf miljoen keer bekeken.
“Ik was eerlijk gezegd bezorgd dat Marokko niet de middelen zou hebben om ons op te vangen, maar alles was heel erg goed voorbereid. En eerlijk: die dagen in quarantaine waren geweldig. Het eten was perfect, meer dan perfect. Er is echt heel goed voor ons gezorgd. We konden het aangeven als we iets wilden, er werden spellen gebracht om de tijd te doden, er was een tuin om rond te hangen en een van de jongens was muzikant, dus we vermaakten ons prima. Ik heb in die periode ook mijn tijd benut om een paper te schrijven.”
“Op de eerste dag kregen we maskers en desinfecterende gel en we moesten onze handen constant wassen. We moesten ook op onze kamers blijven, zodat eventuele besmette personen meteen geïsoleerd konden worden. Op de tweede dag werden we gecontroleerd op corona. Dat gaat als volgt: de arts gaat met een soort glazen staaf, ik geloof tenminste dat-ie van glas was, in je neusgat. Die staaf gaat echt heel diep, dat is geen prettig gevoel. Het voelt alsof die tot je ogen komt, je ogen gaan ook tranen en we liepen na afloop allemaal met een rood oog rond. Daarna werd ook de keel getest. Alle testen waren gelukkig negatief. We werden de hele verdere periode twee keer per dag opgemeten en een arts bezocht ons elke dag. Aan het eind van de quarantaine-periode kregen we weer die corona-test met de staaf in de neus. Toen mochten we naar onze families, je kunt je voorstellen dat dat weerzien heel emotioneel was.”
Repatriantenhaat
De broers ontvluchtten het virus in Wuhan, maar inmiddels heeft via Marokkaanse repatrianten uit Italië en andere Europese landen ook Marokko bereikt. Het eerste besmettingsgeval werd bekend op 2 maart, waarop een breed gedeelde weerzin tegen de Marokkaanse repatrianten de kop opstak: “Ze wilden toch zo graag naar Europa? Laat hen daar blijven, met hun virus”. Volgens de officiële cijfers zijn er nu 37 besmettingen in Marokko.
“Ik zeg echt niet dat Marokkaanse migranten daar de schuld van zijn of dat ze weg hadden moeten blijven”, zegt El Housseini Hilal, “maar ik vind mensen, die gewoon met groepen mengen terwijl ze ziek zijn, onverantwoordelijk.”
“Er is een Marokko vóór en een Marokko na corona, wat mij betreft. Voor corona was alles oké hier. Je kon gewoon op stap met je vrienden, er was niks aan de hand. Maar nu zijn er besmette gevallen. Overigens lijkt het er niet op dat mensen zich er veel van aantrekken. De straten zijn vol. Hoewel veel jongeren nu wel beginnen op te roepen tot zelf-quarantaine.”
Heimwee naar Wuhan
“Toen ik in Wuhan zat, was ik niet zo ongerust als nu in Marokko. Want als ik uit mijn raam keek, zag ik dat de straten leeg waren. Iedereen respecteerde de quarantaine, maar nu is de situatie gevaarlijker omdat mensen er laconieker mee omgaan. Sommigen geloven er niet eens in. Maar goed, mijn Europese vrienden in Wuhan zijn ook verbijsterd hoe laks Europa ermee omgaat.”
“Het idee van mijn vrouw en mij was ook dat ik stage zou lopen in Europa zodat we samen konden zijn deze periode, maar alle aanvankelijke afspraken met universiteiten zijn afgezegd door het virus. Ze hebben het daar echt zo onderschat. Ik mis Wuhan ook. Ik miste het al toen ik nog in quarantaine zat. Ik wil ook graag snel weer terug. Van mijn vrienden daar hoor ik dat het nu gestaag beter gaat. Mensen mogen weer de straat op en het gewone leven komt langzaam op gang, maar de stad is nog wel in quarantaine. Het gaat langzaam de goede kant op. Laatste nieuws is dat er slechts vier nieuwe gevallen bij zijn gekomen.”
Gewoon thuisblijven
“Je moet gewoon met iedereen omgaan alsof ze het virus dragen, niet twijfelen, gewoon ervan uitgaan dat een ander het heeft. Houd afstand van elkaar, raak elkaar absoluut niet aan en als je praat, bedek je je mond om er zeker van te zijn dat er geen spuug uitkomt. Sommige mensen denken dat ze niet met consumptie praten, maar geloof me: als je een uur een masker op hebt gehad en je doet hem dan af, zie je hoe vochtig die is. En je moet echt alles schoonmaken en schoon houden. Als je iets aanraakt, was je handen. Als je een deur openduwt, was je handen. Na iedere actie met je handen moet je ze wassen. En je moet zeker niet je gezicht aanraken voordat je dat gedaan hebt. Nou ja, het is eigenlijk heel simpel: gewoon thuisblijven.”
info[at]aichaqandisha.nl