Het Egyptische drama: na een krachtig protest tegen de militaire dictatuur van Moubarak, stemden de Egyptenaren de omstreden moslimbroeders in het parlement en een moslimbroeder, Morsi, als president.
Maar Morsi en zijn partijleden maakten zich al heel snel onmogelijk met impopulaire wetsvoorstellen en een conservatief-autoritaire opstelling waarna de mensen gauw weer de straat opgingen uit protest tegen de megalomane Morsi en zijn kliek.
Verlosser
De avond voor de massademonstraties tegen Morsi en de moslimbroeders was ik in Caïro met de Saoedische mensenrechtenactiviste Souad Alshammary die daar allerlei activisten ontmoette. Een van hen vertelde dat het leger zou ingrijpen: de activisten hadden het op een akkoordje gegooid met het leger om gezamenlijk de moslimbroeders te verdrijven.
Wat volgde was een militaire coup, gesteund door een groot deel van het volk, en een genadeloos afstraffen van de tegenstanders ervan. Legerleider Sisi werd onthaald als de nieuwe Verlosser. Het leger, dat nooit weg was van de macht, als de bevrijder van het volk. Vrij, vrij waren de mensen van de moslimbroeders en iedereen die daar vraagtekens bij zette, liep gevaar gearresteerd te worden of erger.
Zelfs kritische geesten als komiek Bassem Youssef noemden de coup geen coup, maar een gerechtvaardigd ingrijpen, iets waar hij al heel snel op terug zou komen.
Shaima Al-Sabbagh
Afgelopen weekend zijn bij protesten in Alexandrië twee doden gevallen en in de hoofdstad Caïro één dode, de jonge moeder en activiste Shaima Al-Sabbagh. Haar laatste minuten zijn minutieus vastgelegd door fotografen; de foto’s gingen rond op de verschillende sociale media en wekten geheel terecht veel afschuw op.
Op Twitter uitte ik mijn weerzin erover en iemand reageerde daarop met ‘liever het leger dan de moslimbroeders’. En dat begrijp ik dus niet. Is het erger als je vermoord wordt door de moslimbroeders? Snijdt de pijn dan dieper? Verwerk je het trauma van het verlies van je dierbare beter als het seculiere leger erachter zit?
Het leger, met aan het hoofd de hysterisch bejubelde Sisi, heeft als een veelkoppig monster alle macht weer naar zich toe getrokken en voert een schrikbewind waarbij vergeleken Morsi een naïef koorknaapje is. Let wel, hier volgt de totaal overbodige, maar toch broodnodige disclaimer: ik ben mordicus tegen de moslimbroeders of welke partij dan ook die religie politiseert.
Wegkwijnen
Een heel concreet voorbeeld. Komiek Bassem Youssef kon relatief lang zijn programma voortzetten toen hij Morsi wekelijks belachelijk maakte. Zodra hij zijn pijlen op Sisi richtte, stopte de zender CBC zijn show. Hij kon echter al snel aan de slag bij MBC Egypt. Hij dacht vrolijk verder te kunnen waar hij was gebleven en de nieuwe machthebbers, Sisi en het leger, te bespotten, maar niet alleen werd zijn programma uit de lucht gehaald en werd hij geïntimideerd, hij werd ook hard aangevallen door de nieuwe media-lakeien van de president.
Iedereen was alert toen de moslimbroeders de macht hadden, ze waren controleerbaar en hadden een breed front tegenover zich. Met de heiligenstatus van Sisi, die je niet alleen op je t-shirt kunt kopen maar ook als chocolaatje kunt verorberen, is een veel gevaarlijker situatie gecreëerd zonder enige ruimte voor kritiek en tegenstand.
En zo kan het dus gebeuren dat de mensen die de straat opgingen voor meer vrijheid en tegen de dictatuur nu de dood vinden op straat of wegkwijnen in gevangenissen, zoals activist van het eerste uur Alaa Abdal Fattah die al ruim tachtig dagen met hongerstaking is en eerder deze week overgebracht werd naar het ziekenhuis en Shaima Al-Sabbagh die gewapend met bloemen een geweldloze protestactie bijwoonde en daarvoor met haar leven betaalde.
Tijdens de protesten gisteren zijn nog eens achttien doden gevallen.
Het Egyptisch drama. Dieptragisch en hartverscheurend.
hassnae[at]aichaqandisha.nl