Vorig jaar verscheen Maar buiten is het feest. Een heftig boek over seksueel misbruik. Ook geen historische roman, maar wel gebaseerd op feiten, het leven van Karin Bloemen. “Dat was een enorm avontuur. Omdat het voor het eerst ging over iemand die nog leeft en die er ook aan meegewerkt heeft. Ik wilde het in het begin ook niet. Ik heb er uitgebreid met Karin over gesproken. Het was lastig, omdat het over aangrijpende zaken ging, waar behalve zij ook andere mensen bij betrokken waren. Maar dat hebben we goed gedaan. Het was zwaar om dat zorgvuldig te doen, zonder mensen te kwetsen en ellende te veroorzaken.”
“Toen het boek uit was, kwamen er bij lezingen in iedere zaal wel vier of vijf mensen naar me toe die iets dergelijks hadden meegemaakt. Dus ik zat diep in die materie. Ik heb hier in huis ook mensen gehad die er over door wilden praten. Na die periode dacht ik: nu wil ik voor mezelf iets luchtiger. Daar kwam De man van je leven uit voort. Ik wilde iets waar ik mee lachen kon. En niet alleen maar de zware modder in. Toen dacht ik weer aan dit idee. En omdat ze niet echt zijn kan ik met die mensen doen wat ik wil. Normaal zit ik aan de feiten vast, al vul ik zelf nog heel veel in. Maar hier kon ik de situatie helemaal bedenken, de kluchtige situatie. Dat beviel me wel heel erg goed. Het is me gelukt om heel veel plezier te hebben bij het schrijven.”
De dood
Toch is het nieuwe boek niet alleen maar lollig. Het onderwerp is serieus, een terminaal zieke vrouw. Tussen de scènes door, voornamelijk gesprekken tussen de drie hoofdpersonen, spreekt ook een soort ‘alwetende stem’, die zich later openbaart als de dood.
“Toen Lex (Japins partner) het las zei hij ook: ‘het is helemaal niet alleen om te lachen, het is heel serieus.’ Dat is ook zo. Gelukkig maar, want anders is het alleen maar heel erg oppervlakkig misschien. Die dood diende zich aan… eigenlijk als een stem. Dat heeft met een aantal dingen te maken. Ten eerste omdat ik het zelf heb ervaren, dat er ineens een aanwezigheid is door dingen die gebeuren. En door een wonderlijke ontmoeting met een chirurg, een aantal jaar geleden in Delft. Zijn vrouw was een half jaar daarvoor gestorven, dus ik vroeg hoe het met hem ging. Hij had het er zwaar mee. Maar hij zei: ‘wat me wel heeft geholpen is dat ik de dood ter verantwoording heb geroepen. En de dood is gekomen, we hebben een heel goed gesprek gehad.’”
“Ik denk: wat hoor ik nou? Hij zei dat de dood hem had gerustgesteld en dat de dood het fijn vond dat hij het hem had gevraagd. Dat zei die man, die totaal goed bij zijn verstand was.”
“Die gedachte kwam terug toen ik het boek aan het schrijven was. Als de dood zo reëel in je leven komt, dan moet je daar iets mee, je moet er vorm aan geven. Dat doe je op een manier zoals je die kent: een persoon met wie je kunt praten. Dat doet Tilly in het boek ook. Iedere zekerheid is weg, maar er is een ding zeker en dat is ‘hij’, dat is die dood. En die staat te wachten.”
Vaslav het toneelstuk
De man van je leven staat al een maand in de lijst van meest verkochte boeken. Japin heeft er helemaal geen moeite mee het boek los te laten.
“Mensen denken vaak dat het verdwijnt, als het boek eenmaal af is. Maar dat is nooit het geval. Het blijft altijd erg levend, bijvoorbeeld doordat de boeken vertaald worden of als er een toneelstuk van komt. Ik ben net terug uit Tsjechië waar De zwarte met het witte hart is uitgekomen. Daar heb ik lezingen gegeven en dan komt het weer helemaal terug. Het is nooit weg, het blijft altijd bij me.”
In maart 2014 komt Vaslav op de planken. Naar het boek over de Russische balletdanser. Japin is nauw betrokken bij de productie daarvan en heeft het script zelf geschreven.
“Ik kom uit theater, dus ik denk heel theatraal. Mijn boeken hebben vaak al veel theatraliteit in zich, ook qua opbouw. Het is eigenlijk alsof je een puzzel legt. Je hebt een aantal elementen, gooit hem kapot en dan moet je met minder stukken nog een keer proberen om die voorstelling naar boven te krijgen. Dat is best leuk puzzelen, dus dat doe ik wel graag. Het brengt je op leuke, nieuwe dingen, dat is het aardige. Een verhaal waarvan je dacht dat het al lang klaar was. En ineens zijn er weer nieuwe mogelijkheden.”
“In het boek kan ik wel schrijven: Vaslav danst zo mooi en springt zo hoog. Maar hoe doe je dat op het toneel? Dat moet je nu laten zien. We hebben technisch iets heel leuks bedacht. Als dat lukt is het heel spectaculair. Maar dat mag ik nog niet vertellen.”
Deel 1: ‘Liefde is mijn sleutel’
De man van je leven verscheen bij de Arbeiderspers, 19,95
majda[at]aichaqandisha.nl
Een reactie op “‘Een boek blijft altijd bij me’”