Eigenlijk zou ik het in deze bespreking van Phantom Thread, de nieuwe film van Paul Thomas Anderson, moeten laten bij een zeer dringende aanbeveling. De film is goed; Daniel Day Lewis is fenomenaal, de andere twee hoofdrolspelers, Vicky Krieps (waar ken ik die toch van?!) en vooral ook Lesley Manville zijn subliem. De cinematografie is oogstrelend, de belichting is magisch. Ik weet niet of Anderson alleen gebruik heeft gemaakt van natuurlijk licht (daglicht, kaarslicht, het licht van de lampen in het decor) zoals Stanley Kubrick in Barry Lyndon, maar Phantom Thread lijkt qua uiterlijk wel op die film. Elke scène is perfect gecomponeerd.
Als ik zeg dat Phantom Thread duister, maar ook onweerstaanbaar geestig is, kolderiek zelfs, zeg ik al teveel, want het zijn verrassingen. De film zit vol verrassingen. Er zit een scène in die me meteen aan één van de routines van Laurel en Hardy deed denken, en er is een geniale ruziescène, die geïmproviseerd lijkt, omdat Lewis en Krieps elkaar niet verbaal met de grond gelijkmaken, zoals bijvoorbeeld Richard Burton en Elizabeth Taylor zouden doen, maar losse flodders op elkaar afvuren, verstrikt raken in hun eigen woorden en verzanden in machteloos gesputter dat plaatsvervangende schaamte oproept. Precies zoals een ruzie tussen geliefden echt gaat.
De muziek, door Johnny Greenwood, is perfect. Verkwikkende maar rustgevende pianomuziek in het begin, later donkerder cellotonen.
Toverspreuk
Het is gewoon een strakke film, een perfect medicijn tegen al die overgeproduceerde Hollywood-meuk waarin stelletjes bijdehante sneren op elkaar afvuren en na een breuk op driekwart van de film, omdat één van de twee ergens niet eerlijk over is geweest, elkaar aan het einde weer in de armen sluiten.
Daniel Day Lewis is zo indrukwekkend goed. Hij speelt een zelfverzekerde, geniale modeontwerper, Reynolds Woodcock, die in werkelijkheid uiterst breekbaar is. Manville is zijn zus, die zorgt dat zijn routine niet wordt verstoord. Ze is een natuurkracht, een lijfwacht. Krieps komt de boel opschudden en dat het een hele kluif voor haar wordt, zien we meteen aan het begin van de film, als Lewis zijn zus zonder veel omhaal zijn vorige liefde uit zijn leven laat verwijderen, terwijl de arme vrouw zo vreselijk haar best doet.
Er zitten bovennatuurlijke elementen in het verhaal. De film gaat over bijgeloof en over geesten. Woodcock bedrijft een soort voodoo met zijn creaties. Hij naait een toverspreuk in de trouwjurk die hij voor een Belgische prinses heeft ontworpen, ‘never be cursed’, en in de pakken die hij draagt zit het haar van zijn moeder. “Zodat ze altijd bij me is”. Krieps zegt dat hij dan wel veel van zijn moeder moet houden. Hij antwoordt niet.
Kippenvel
Ik ben dol op films die je niet alles met babyhapjes voeren, zodat je niks mist. Wat je ziet, wordt nog eens expliciet door een personage beschreven, voor het geval je iets had gemist, of gewoon niet zo opmerkzaam bent. Anderson laat je ze zelf raden naar de motivaties van zijn personages. Hield Woodstock van zijn moeder, voelt hij nog steeds haar macht? Of bezweert hij zo haar geest? Als hij ziek in bed ligt, ziet hij haar in de kamer staan, gekleed in één van haar creaties. Hij praat tegen haar, ze zegt niets terug, staat daar maar te staren.
Waarom gaat Krieps niet bij hem weg? Waarom doen ze elkaar dit aan? Woodstock lijkt in het begin de bully te zijn, de man die mensen misbruikt, maar gaandeweg zien we dat het niet zo eenduidig te zeggen is wie precies macht heeft over wie. In die zin doet de film thematisch erg denken aan Sion Sono’s Anti-Porn, maar veel, veel ingetogener.
Die Lesley Manville is ook een actrice waar je kippenvel van krijgt. Als Woodcocks zus is ze ongenaakbaar, perfect gekleed in haar hoogopgeknoopte, strakke jurk en haar kousen met naad, maar geen ijskoningin. Gewoon een sterke, warme vrouw die bepaalt wat het beste voor haar broer is. Onweerstaanbaar sexy.
‘Phantom Thread’ gaat 1 maart in première, maar is nu al te zien in voorpremière.
info[at]aichaqandisha.nl