Daar is hij weer, het debuut van de Duitse journalist Timur Vermes, begint met het ontwaken van Adolf Hitler op een verlaten veldje in Berlijn in de mooie zomer van 2011. Deze raadselachtige gebeurtenis en alles wat er volgt, wordt beschreven vanuit de gedachten van de voormalige Führer van het Groot-Duitse rijk.
De wat flauwe opzet komt al lezende steeds meer tot bloei. Alles aan de persoonlijkheid van Hitler klopt. Zijn rassentheorieën, zijn onverbiddelijke jodenhaat, zijn vegetarisme, zijn liefde voor honden en zijn amateuristische schilderen. Ook alle details kloppen: zo is hij verbaasd over zelfbedieningswinkels, die in de jaren veertig nog niet bestonden. Na een eerste schok weet de bekende 20e eeuwse Duitse politicus zich weer aan te passen aan de 21e eeuw. Via Youtube bouwt hij als perfecte imitator van zichzelf een carrière op als komiek en politiek commentator. Hij manoeuvreert zich sluw als een vos en met grote charme. Na al die jaren blijkt het merk Hitler nog zo sterk als Krupp-staal te zijn. Vanuit zijn compromisloze wereldbeeld geeft hij ongezouten kritiek op alle lichtgewichten van de huidige Duitse politiek en media. Angela Merkel wordt genadeloos geduid: “een logge vrouw met de optimistische uitstraling van een treurwilg”. Ook het sensatieblad Bild krijgt de volle laag: volgens de Duits-Oostenrijkse leidsman geeft Bild “een aangenaam mengsel van volkswoede en hatelijkheden”, een blad dat elk democratisch “wettig” besluit als totale onzin ontmaskert.
Ongemakkelijke situaties
Naast de politiek-maatschappelijke en historische kant zit het boek vol met heerlijk ongemakkelijke situaties, omdat mensen niet weten hoe ze op hem moeten reageren. Hoogtepunt is zijn bezoek aan een NPD partijbureau waar hij tevergeefs met zijn kenmerkende schreeuwen en tieren orde op zake probeert te stellen.
Dit boek is goed. Zeldzaam goed. Het stemt –tussen het lachen door- tot nadenken. Het geeft een inkijkje in de Duitse maatschappij. Je leert Hitler van dichtbij kennen. Het enige minpuntje ligt aan de lezer zelf: omdat het boek helemaal gericht is op het huidige Duitsland, komen er regelmatig personen en verwijzingen naar personen in voor, die ons Nederlanders niet zoveel zeggen. Maar daar kun je makkelijk overheen stappen. Vanaf de achterflap kijkt de schrijver je aan met een spottend lachje: daar heb je niet van terug.
Timur Vermes, Daar is hij weer, De Bezige Bij 22,50 euro
info[at]aichaqandisha.nl