Vanaf morgen draait de ontroerende Algerijnse film Until the Birds Return (En Attendant les Hirondelles) in een aantal bioscopen. Het speelfilmdebuut van de jonge Algerijnse regisseur Karim Moussaoui werd voor Cannes geselecteerd, ging vorige maand in première tijdens het Arab Film Festival Rotterdam en is de komende tijd in een aantal steden te zien.
Vorige maand spraken we de zeer sympathieke en innemende Moussaoui over zijn film en de Algerijnse film die na een bloeiende tijd in de jaren negentig opeens tot stilstand kwam. De slachtingen van de jaren negentig en de economische crisis die daarmee gepaard ging, waren funest voor de filmindustrie in zijn land.
“Na die nare periode, zo tussen 2000 en 2014 heeft de overheid wel filmproducties gesteund, maar eigenlijk alleen die op de hand waren van de toenmalige Minister van Cultuur. Er is inmiddels wel wat veranderd. Er is nu een nieuwe minister, maar er valt nog veel te doen. De Algerijnse film heeft nog veel steun nodig en nog heel wat deuren te openen. Ik kon deze film maken, omdat het een co-productie was met een Franse, Duitse en Algerijnse producent en met steun van het Ministerie van Cultuur.”
Littekens
Algerije is de laatste decennia zeer gesloten gebleven. Het land opent zich nu meer, ondersteunt culturele initiatieven en uitwisselingen, maar er is nog een wereld te winnen.
“Algerije is inderdaad gesloten en bijkomend probleem is dat het niet haar eigen beelden produceert. Natuurlijk, er zijn soms wel wat films die ook internationaal aandacht krijgen, maar er moet zoveel meer geproduceerd worden en dat kan alleen met een duidelijk beleid en een begroting. Het is belangrijk om een nieuwe dynamiek te creëren. De wond van de jaren negentig, is heel groot. Die kunnen we niet zomaar even vergeten of wissen. Die wond maakt ook dat we wat huiverig zijn om op politiek gebied initiatieven te ondernemen, maar met de tijd zal dat veranderen.”
De littekens van de jaren negentig zijn duidelijk voel- en zichtbaar in de film, maar tegelijkertijd valt de onschuld op in de film. Het zijn gewone mensen die zich staande proberen te houden in het dagelijks leven.
“Het zijn personages die op ons lijken. De situaties waarin ze zich bevinden zijn ook heel herkenbaar. Ze worstelen met vragen, met hun geweten, met keuzes die wel of niet gemaakt zijn. Dat zijn zaken waar we dagelijks mee te maken hebben. De personages zijn allemaal bang om ergens heen te gaan, om ergens bij betrokken te raken of een moedige keus te maken. Omdat er geen zekerheden zijn. Ze kiezen de makkelijke weg en eigenlijk gaat het erom: hoe verlaat je die veilige keuze om voor het onbekende te gaan. Hoe doorbreek je de routine en vind je nieuwe vormen van leven en nieuwe manieren om over dingen na te denken.”
Intieme inkijkjes
De film krijgt lovende recensies van de internationale pers recensies, er wordt zelfs gerept van ‘de terugkeer van de Algerijnse film’. Moussaoui reageert bescheiden op de loftuitingen en vindt het vooral belangrijk de gewone Algerijn te laten zien.
‘We hebben niet alleen grote problemen zoals je die dagelijks op het nieuws zit, we hebben gewone problemen zoals iedereen. Het is niet zo dat we iedere dag opstaan om terroristisch bezig te zijn. We hebben onze levens, onze zorgen, keuzes te maken, zoals ieder ander in de wereld.”
De mediawetten vragen om drama, om grote problemen en conflicten, maar Moussaoui bewijst met zijn film dat het juist de kleine verhalen zijn die raken, dat dat wat onuitgesproken blijft, onder je huid gaat zitten. In de film volgen we drie verschillende verhalen die in elkaar overlopen. Intieme inkijkjes in de levens en twijfels van verschillende mensen die voor keuzes staan waar ze eigenlijk helemaal geen zin in hebben.
Until the Birds Return is een verhaal over moed en het gebrek eraan, over liefde die onuitgesproken blijft en een knagend geweten dat levens omver gooit. Het gaat om mensen die je nietsvermoedend voorbij loopt en die innerlijk verscheurt worden, zonder dat je het doorhebt. Hoewel, wie goed kijkt, kan het niet ontgaan.
Het is drama zonder capslock, maar niet minder aangrijpend. Integendeel. Het is juist dat ingetogene, het soms onbeholpene met uit het niets iets absurdistisch (Moussaoui: ‘gelukkig kan dat in film’) dat deze film zo sterk maakt – met daarbij een belangrijke bijrol voor het Algerijnse landschap.
Toen ik alleen al de trailer zag (bekijk ook zeker dit mooie fragment), werd ik enthousiast en ik hoop zeer dat dit de terugkeer van de Algerijnse film is.
Until the Birds Return draait vanaf morgen in deze bioscopen.
info[at]aichaqandisha.nl