foto Amnesty
Het gebeurt me niet vaak dat ik iemand ontmoet die kleiner is dan ik. Maar afgelopen zondag, in het Amsterdamse Verzetsmuseum, werd ik dan toch verrast door Ensaf Haidar, de vrouw van Raif Badawi, de liberale blogger die in Saoedi-Arabië vastzit wegens het zogenaamde beledigen van de islam.
Voorafgaand aan de ontmoeting stuurde ik Souad al-Shammary, partner in het liberale netwerk en goede vriendin van Raif, een berichtje dat ik Ensaf zou ontmoeten en ze noemde haar een echte heldin.
De frêle maar strijdbare Haidar reist de wereld rond om aandacht voor haar Raif te vragen en te behouden. Zowel zij als Raif zijn iconen geworden van de strijd tegen de repressieve Saoedische overheid.
Onderdrukkende overmacht
Ze houdt hoop dat de wereldwijde acties effect zullen hebben; zonder hoop stort alles immers in. Het ergste wat kan gebeuren, is dat de aandacht inzakt en zijn zaak wordt vergeten.
Dat lijkt niet te gaan gebeuren. Amnesty zit er bovenop en de zaal zat vol met betrokken mensen die naar het verhaal van Ensaf kwamen luisteren.
Het is die betrokkenheid, die wereldwijd gedeelde sympathie voor een kwetsbaar individu dat niet veel meer deed dan vragen opwerpen en kritiek uiten in zijn blogs, die me zo raakte. Het is wat Ensaf en haar kinderen hoop geeft. Het is wat Raif zelf ook hoop geeft, de wetenschap dat je niet alleen bent tegenover die enorme onderdrukkende overmacht, dat er overal allemaal mensen zijn die achter je staan, je steunen en je naam zullen blijven roepen voor zolang als nodig is.
foto Samar Yazbek
Jihadistische waanideeën
Die bereidheid door te strijden, lijkt verdwenen als het op Syrië aankomt. Donderdagavond interviewde ik de Syrische schrijfster en Pen Award winnares Samar Yazbek in een goed gevuld Passa Porta in Brussel waar ze vol vuur en opgekropt verdriet sprak over het verwoeste Syrië dat aan haar lot overgelaten wordt en verscheurd wordt door da’esh, radicale organisaties en de Syrische regering.
Temidden van het nachtmerrie-achtige geweld, daar tussen de bommen en de machtsstrijd, bevinden zich de Syriërs, slachtoffers van hun eigen regering en van de nieuwe indringers die hun land als een bloedige speelplaats zien voor hun jihadistische waanideeën.
Ik vroeg haar of ze geen spijt had van de opstand, nu niet zeker is of er ooit weer een Syrië zal zijn. Vroeger was de vijand duidelijk, nu zijn de mensen ten prooi gevallen aan talloze bloeddorstige vijanden die plezier lijken te putten uit het slachten van onschuldige burgers.
Aandacht is macht
Ze aarzelde, ze had de opstand niet geïnitieerd, maar er slechts aan deelgenomen. Daarmee was eigenlijk de vraag beantwoord: de Syriërs gingen de straat op voor wat meer lucht, en sindsdien is hun ademruimte alleen maar nog meer beperkt.
Het probleem is nu hoe het veelkoppig monster dat huishoudt en dat overal op de loer ligt verslagen wordt. In ieder geval door vrouwen als Samar Yazbek en Ensaf Haidar vaker te horen. Door de reli-waanzinnige propaganda van de machtswellustelingen te negeren en de stem van de rede een podium te geven.
Tegenover iedere idioot met een zwaard staat een zinnig mens die de haat kan verpulveren. We kennen het repertoire van de extremisten nu wel. Het is tijd dat de gewone mensen, de uitgesproken burgers, de liberale strijders, de mensen die niets meer wilden dan een beetje meer vrijheid, de mensen die zich verzetten tegen de ondergang, dat zij nu alle aandacht krijgen. Aandacht is macht. Verleg de focus en je verzet de posities.
hassnae[at]aichaqandisha.nl