Vandaag is Damascus een uitgestorven stad. Het is niet meer het Damascus dat ik ken. Mijn vriendin en ik trillen door de dodelijke kalmte die er heerst. Zij rijdt en doet nog een keer een rondje rond het Abbassiyyine-plein, wachtend op het begin van de demonstratie. We zoeken tevergeefs naar een spoor van leven. Ik barst in tranen uit als ik merk dat er op straat alleen doodskreten zijn en de moordenaarsblikken van jongemannen die uit bussen stappen en stokken en kettingen dragen. Ik heb veertig jaar in Syrië geleefd en ik heb nooit iets gezien dat in de buurt komt van deze somberere gezichten, stijve lichamen en hatelijke blikken. Is veertig jaar genoeg om een afstandelijke, dodelijke, uitgehongerde generatie te kweken?
Later diezelfde middag is de sfeer op het Abbassiyyine-plein anders. Het aantal veiligheidstroepen is vermeerderd en er zijn overal versperringen opgeworpen. Ons vallen verscheidene bijeenkomsten op en we horen zeggen dat er veel geschoten wordt. De volgende dag zal een vriendin me vertellen dat ze in de wijk Zablatani was, niet ver daarvandaan, samen met een groep christenen. Een van hen ontblootte zijn borst voor de machinegeweren van veiligheidstroepen en bleef zo een minuut lang staan tot hij werd neergeschoten en op de grond viel. De anderen zijn gevlucht; de enigen die op het verlaten plein bleven, waren de inlichtingenofficieren, het kabaal van schoten en vijf lijken. Volgens de staatstelevisie hebben veiligheidstroepen ‘vijf saboteurs’ gearresteerd en gedood.
Hoe lang doet een kogel erover om een naakt bovenlichaam te raken? Waar denkt de jongeman aan die zijn borst ontbloot voor de dood? Hoeveel tijd zou ik nodig hebben om de taal van het leven te begrijpen? Hoeveel verdriet zal ik nodig hebben om al het bloed op te nemen dat is vergoten in een land dat baadt in een dodelijke gekte? Zijn de moordenaars bang voor een jongen die hen bloot en ongewapend confronteert zonder een woord uit te brengen? Wat doet zo iemand die op hem en zijn vrienden heeft geschoten nadat hij zijn missie heeft volbracht?
Vrouw onder Vuur van de Syrische schrijfster Samar Yazbek is een dagboek van de eerste vier maanden van de opstand in Syrië. Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar, 19,95 euro.
hassnae[at]aichaqandisha.nl