foto’s: © Annelies Verhelst
Nazmiye Oral is schrijfster, theatermaakster, verhalenvertelster, multitalent en een enorm lekker wijf. Ze stond aan de wieg van Zina, een theatergezelschap van makers uit verschillende culturen en disciplines.
Mijn favoriete filmscène is… geen film maar een ‘vertoning’. Ik ben geboren in Hengelo maar werd op mijn zesde voor vier jaar naar Turkije gestuurd, naar mijn opa en oma. Dat was toen gebruikelijk omdat de ouders geld wilden verdienen en dachten dat ze toch snel weer terug zouden gaan. Dus als de kinderen alvast aan school zouden beginnen en niet in de weg liepen bij het werken was dat handiger. Twee neven, ook uit Hengelo en maar een paar jaar ouder dan ik, waren ook verscheept naar opa en oma. Op een lome namiddag, het is in mijn herinnering altijd loom en warm in het Turkije van mijn jeugdjaren, lag ik op de met stro gevulde divan in de woonkamer. Mijn neven en ik waren aan het wachten tot de tv ‘openging’, zodat we Bomans, Lassie, Flipper of Het Kleine Huis op de Prairie konden kijken. Dat ‘opengaan’ van de tv gebeurde heel ceremonieel. Met het beeld van het mausoleum van Atatürk, doorsneden met beelden van een wapperende Turkse vlag, en close ups van de gezichten van eervolle soldaten die op wacht stonden. Vaak in de brandende zon, onverzettelijk. Dit alles vergezeld van het bombastische Turkse volkslied. Toen de tv op die bewuste dag ‘openging’, de vlag aan het wapperen was, de kamer zich vulde met het volkslied stonden mijn twee neven op en gingen in de houding staan, saluerend voor de tv. Ik was nog heel klein, een jaar of zeven, maar begreep het bizarre beeld en moest giechelen terwijl ik bleef liggen op de divan. Daarop spoorden mijn neven me bruusk aan om mee te doen. Ik weigerde, waarop ze dreigden mij te verklikken bij de juf. Ik was verliefd op mijn juf, mijn surrogaatmoeder, omdat de mijne afwezig was. De angst dat ze niet meer van me zou houden was groter dan mijn eigen wil. Ik heb niet gesalueerd, maar ben wel opgestaan. Toch was dat de eerste keer dat ik bewust mijn allergie tegen groepen en dwang ervoer. Ik heb daarna daarna nooit meer iets gedaan wat mijn familie me tegen mijn wil oplegde.
Ik wil ooit nog eens naar… ik zou willen dat ik kon tijdreizen. Zodat ik dingen zou kunnen zien. Ik ben zo benieuwd naar de barre tocht die mijn grootouders als kind hebben meegemaakt toen ze vluchtten uit Georgië en langs de kust van de Zwarte Zee hun uiteindelijke bestemming in West-Turkije hebben bereikt. Ik ben nu een familieboek aan het schrijven nadat een aantal ooms, tantes en een neef, vrij plots en jong zijn overleden. Ik schrijf portretten van ze, zodat de hele familie, uitgewaaierd door heel Europa en Turkije, hun eigen – soms nog kleine kinderen – en de nieuwe generatie weten wie ze waren. Niemand weet iets over de kindertijd van mijn grootouders. Dat vind ik jammer. Het was een bijzondere tijd. Ik zou ook willen weten wat voor een jeugd mijn vader heeft gehad. Ik heb hem eigenlijk nooit goed gekend. Hij stierf plots toen ik 21 was. Maar, moet ik zeggen, hij heeft met glans aan zijn vaderlijke plicht voldaan: Toen ik mijn eigen pad in het leven wilde bewandelen was hij degene die zei: Is goed, ga maar.
Mijn toilettas is niet compleet zonder… Ik reis veel en slaap dan bij vrienden in Amsterdam. Bij mijn vriendinnen gebruik ik hun spullen. Bij mijn vrienden staan mijn spullen in de badkamer, nadat ik rondwandelen in de geur van Axe douchegel toch te verwarrend vond. Er is wel 1 item dat ik altijd bij me heb, en als ik het vergeet koop ik het op het station bij Erica. Dr Hauscka firming mask. Omdat we zo genieten van elkaars gezelschap slaap ik altijd veel later dan ik zou moeten, dus smeer ik een dikke laag van het masker op mijn gezicht en slaap er de hele nacht mee. Volgende dag zo fris als een hoentje. Aanrader!
Mijn ergste miskoop is… ik heb nog nooit een miskoop gehad. Ik ben niet zo van het shoppen.. of ik ben er juist heel goed in, weet niet.. Ik loop ergens binnen, zie meteen of er iets bijzit en koop het zonder te passen. Als blijkt dat het me niet past heb Ik nog twee dochters die graag van alles overnemen. Sowieso heb ik nu de beschikking over drie garderobes, wel fijn…
Het lekkerste wat ik ooit heb geproefd is… Ik ben gek op de gegratineerde kreeft van BARK op de Van Baerlestraat in Amsterdam. Ik heb overal kreeft geprobeerd maar zo lekker als daar zijn ze nergens. Als ik iets te vieren heb, dan neem ik mensen daar naartoe en genieten we.
Ik was het gelukkigst toen… Ik streef niet naar geluk. Ik streef naar totale acceptatie van wat is. Dat is voor mij de ultieme vrijheid en.. heelheid. Maar, toen ik eens goed over deze vraag ging nadenken kwam er een antwoord naar boven wat ik niet had verwacht: toen ik mijn kinderen kreeg en ze nog klein waren was ik biologisch gezien het gelukkigst. Toen ik jong was wist ik dat ik geen kinderen wilde. Ik dacht, ik adopteer, want er zijn al genoeg kinderen op de wereld zonder ouders. Maar toen ik de vader van mijn kinderen ontmoette nam biologie het over van ratio. Mooi om te ervaren. Toen ze er eenmaal waren was ik doorlopend stapelverliefd. En ik heb het geluk gehad dat ik bij allebei mijn dochters zeker het eerste jaar bijna niet werkte en we bij elkaar konden zijn. Dat hadden we allebei nodig, een enorme luxe begrijp ik nu. Daarna kwam er een organische behoefte van de kinderen om andere kinderen te zien en te ervaren en voor mij om de wereld in te gaan.
Ik heb het meeste spijt van… Spijt ken ik niet. Schuld wel. Voor sommigen is dat hetzelfde, voor mij zijn dat twee wezenlijk verschillende dingen. Bij spijt denk je (kennelijk, want ik ken het niet): had ik maar… die gedachte is nog nooit in me opgekomen. Omdat ik weet, als ik anders had gekund/geweten/gewild, had ik dat gedaan. Schuld is: Je verantwoordelijk voelen voor de gevoelens van anderen. Dat heb ik helaas wel. Al kan ik dat steeds beter loslaten. Ik herhaal dan een mantra: er zijn drie zaken op de wereld: my business, Your business, Gods business.
Ik ben niet bijgelovig, maar… ik ben niet bijgelovig. Toch heb ik ooit, toen ik nog lang geen kinderen had, geroepen dat als ik een dochter zou krijgen ik haar Niger zou noemen. Naar een figuur uit het stuk van Sadik Sendil ‘Kanli Nigar’. Een geëmancipeerde vrouw, een hoerenmadam eigenlijk die veel had geleden onder het juk van mannen, die allerhande minnaars had en waar je niet mee moest sollen, want kali betekent “bloederig’. Dus.. toen ik mijn eerste dochter kreeg, heb ik haar als tweede naam, ZerNigar gegeven. Wat zoiets betekent als ‘portret van geliefde in gouden omlijsting’. Ik durfde het niet aan om de belofte die ik had gedaan, terwijl de hormonen inmiddels door mijn lijf gierden, niet na te komen.. uit bijgeloof.
Mijn grootste onhebbelijkheid is… tsja.. Ik heb geleerd compassie te hebben voor mijzelf. Ik was heel streng en stelde hoge eisen. Nu zie ik de ploeterende mens. Een mooi mens ook. Voor sommigen schijnt het moeilijk te zijn dat ik veel tijd nodig heb om alleen te zijn. Ik oefen in ontvangen en openheid. Verder ben ik hartstikke leuk.
Ik lieg altijd over.. pfff, zoveel.. over hoe laat het is als mijn dochters ‘s ochtends niet uit bed willen komen. Over dat ik wel trek heb als ik bij een lieve vriendin kom die lunch voor me heeft gekookt en ik eigenlijk net heb gegeten. Over dat ik vind hoe goed ze het doet, als ik bij mijn lieve nicht ben die al twintig jaar in de blubber zit en ik zie dat ze nog steeds niet voor zichzelf durft op te komen en zich daarvoor schaamt. Over dat ik het ab-so-luut niet eng vind dat mijn jongste met paard en al over domme afgezaagde bomen springt en ik eigenlijk doodsangsten uitsta. Soms tegen mijn kater Osman dat ik hem lief vind maar eigenlijk denk; rot ‘s ff op. Tegen mijn stagiaires dat ze het heel goed gedaan hebben om ze vervolgens te vertellen hoe ze het nog beter kunnen doen. Dit alles met de wetenschap, nu 44 jaar in het leven en door de nietsontziende liefdevolle spiegel van mijn goede vrienden, dat je altijd aan mij kunt zien als ik lieg. Ik heb dan ook een grote liefde voor waarachtigheid.
Ik kan me niet beheersen als… ik mijn vrienden zie. Dan smelt ik. Of ik word een puppy. Wil ze omhelzen, kussen, ruiken. Of juist van een afstand naar ze kijken en indrinken. Ik voel grote liefde voor ze en een kinderlijke verwondering over hun schoonheid.
Ik zou mijn geliefde dumpen voor… Dit komt uit een toneelstuk (weet helaas niet meer welke).
Een vrouw zegt tegen haar man: Ik ga je verlaten.
De man vraagt: Is er een ander?
De vrouw zegt: Ja… Ik.
info[at]aichaqandisha.nl
2 Reacties op “Aicha’s Twaalf: Nazmiye Oral”