Juli Zeh heeft sinds een tijdje een nieuw boek uit: Briefroman. Over schrijven, literatuur en schrijverschap. Een tijd geleden heb ik haar boek Nultijd besproken. Ik schreef toen dat ze er een fan bij had. Na Briefroman ben ik helemaal dol op Zeh, een pretentieloze schrijfster vol zelfspot.
In het boek staan verzamelde brieven (mails) naar zeer uiteenlopende mensen. Naar een ‘Oude Zweed’, haar man, uitgever, een hotel, maar ook de afvaladviesdienst. Zeh heeft namelijk echt een extra container nodig voor al het oude papier dat zij en haar man er doorheen jagen.
Zeh als aangeklaagde
Ook kom je meer te weten over de achtergrond van Zeh. De Duitse schrijfster heeft rechten gestudeerd. Tijdens die studie heeft ze haar eerste boek geschreven. De rechten komen ook veelvuldig in het boek voor. Op een gegeven moment mailt ze met ene Holger. Ze vertelt hem dat schrijven eigenlijk gênant is. Elke keer als ze een nieuw stuk opstuurt naar iemand, verontschuldigt ze zich altijd aan het begin. Alsof ze zich voor haar geschrijf schaamt. Holger haalt vervolgens haar hele betoog onderuit, want als Zeh het echt zo gênant vond, dan zou ze het niet publiceren. Wat volgt is een scène uit de rechtbank. Zeh als aangeklaagde en Holger als aanklager.
Zeh spaart niemand in het boek, ook zichzelf niet. Soms is ze zelfs (terecht) streng. Op een gegeven moment mailt ze een journalist van een regionale krant terug. Die heeft haar op tv gezien en een lijstje met vijf gemakzuchtige vragen gestuurd. ‘Mevrouw Zeh, zou u zichzelf een sterke vrouw noemen?’ bijvoorbeeld. Zeh neemt toch de moeite om ontzettend uitgebreid te antwoorden. Al vraagt ze zich af of de journalist haar mailadres gaat blokkeren.
Veelziijdig boek
Naast de luchtige passages en brieven naar de belastingdienst over Zeh’s aangifte, gaat ze ook heel diep in op de literatuur. We komen wat te weten over haar studietijd, waarom ze haar tweede boek eigenlijk niet goed vindt, en waarom Zeh zichzelf eigenlijk niet geschikt vindt om les te geven aan de universiteit van Frankfurt. Waarna ze het uiteindelijk toch doet. Briefroman is een veelzijdig boek, vol met droge humor en interessante zienswijzen over de literatuur.
majda[at]aichaqandisha.nl