Lang voordat iedere beroemdheid, of nog erger, kind van een beroemd iemand, met een eigen kookboek uitkwam en internet nog niet gevuld was met thuiskoks die zich chefs wanen en ultraslanke fitgirls die hun volgers overspoelen met smakeloze shakes en dubieuze recepten om net zo slank te worden als zij, was er Sophia Loren.
De Italiaanse actrice met haar onweerstaanbare ogen en prachtige lijf was lange tijd een van de meest begeerde vrouwen ter wereld. Misschien is ze dat nog steeds wel. Haar naam is in ieder geval synoniem voor vrouwelijke schoonheid. Bekijk haar reclamefilm uit 2016 met ontwerpersduo Dolce & Gabbana maar eens, wie zo barmhartig en liefdevol door de tijd wordt gedragen, is met recht een klassieker.
Sophia Loren bracht in 1971 een kookboek uit, dat werd in 2015 opnieuw uitgebracht in Nederlandse vertaling en nu is er een heruitgave, Koken Con Amore, met als ondertitel ‘genieten van de echte Italiaanse keuken’. Ik had de publicatie in 2015 gemist, maar kreeg nu gelukkig een herkansing.
Involtino
Als actrice had ze een voorliefde voor koken, schrijft ze, maar weinig tijd. Daar kwam verandering in toen ze tijdens haar zwangerschap op doktersadvies rust moest houden en vervolgens begon te koken als tijdsverdrijf. Dat tijdsverdrijf werd een dagelijkse bezigheid en uiteindelijk een boek. ‘Dierbaarder dan een geslaagde film’, omdat het haar terugbrengt naar de tijd voor haar zoon werd geboren.
Koken Con Amore schetst een fascinerend tijdsbeeld, zit vol met anekdotes, Lorens kijk op etiquette, haar ergernis over roken aan tafel, tips hoe je de beste pasta ‘al dente’ maakt en de bijnaam voor haar echtgenoot, Carlo Ponti. Ze noemde hem involtino, runderrolletje. Vrienden kregen bijnamen als ‘fettuccine’ en ‘frittata’, omdat ze door de ontberingen van de oorlog een ‘absoluut respect’ had gekregen voor eten.
Het is best een ontroerend boek dankzij haar verhalen en observaties. Er zit een prettige nonchalance in en er is geen pretentie te bespeuren. De tijden mogen dan veranderd zijn, maar de recepten spreken nog altijd aan. Geworteld in haar Napolitaanse geboortestad en aangevuld met recepten uit de rest van Italië en gerechten die haar tijdens haar reizen bijbleven, zoals een mechoui, een heel gebraden schaap voor dertig tot veertig personen. Kom daar nu maar eens mee om. Geweldig.
Deze bespreking heeft eerder in NRC gestaan. ‘Koken con Amore’, Sophia Loren, Luitingh-Sijthoff, bestel je hier voor 21,99.
info[at]aichaqandisha.nl