foto © Aicha Qandisha
Daar waar Parijs staat voor een eerste liefde, voelt Londen als een geborgen tweede thuis. In Parijs overweldigt het historische verleden en de architectonische grandeur bij de eerste blik, maar Londen lijkt ingetogener, met prachtige monumenten uit verre tijden op onverwachte plekken temidden van nietszeggende panden. Hoewel nietszeggend; de oplettende passant mist de stukken Romeinse muur niet verspreid over de stad, de reusachtige pilaren die de luxe warenhuizen hoog houden of de tegels die trots vermelden waar welke grootheid gewoond heeft of beroemde band gespeeld.
In Londen loopt de oude geschiedenis naadloos over in de recente populaire cultuur, integreert traditie met moderniteit, lopen lelijke verwaarloosde straten uit op beeldschone hofjes waar de tijd stil lijkt te staan, loop je van de ene kloon zo naar authentieke winkeltjes die je alleen daar vindt, en van de ene massale straat naar karakteristiek Londense wijkjes. En dat dan tussen sexy hotpants waar de billen onderuit trillen aan de ene kant en geniqaabte vrouwen aan de andere. In Londen kan het allemaal en klopt het allemaal terwijl St Paul’s over de stad waakt.
Niets past de stad waar ik talloze keren ben geweest en die ik nog vele malen vaker wil bezoeken meer dan een liefdesverklaring. Een stad waar iedereen zich thuis kan voelen, niemand uit de toon valt. Een stad waar de wereld in samenkomt en laat zien dat het kan: met alle verschillen samenleven, elkaars culturele rijkdom delen en plezier hebben -ieder op zijn eigen manier.
Verlies
Maar eigenlijk gaat dit stuk niet alleen over Londen, Londen staat voor iedere stad, ieder dorp, elke onterecht vergeten plek waar nietsvermoedende, onschuldige mensen onverwacht en gewelddadig uit het leven worden gerukt. Zonder afscheid van hun dierbaren te nemen, zonder dat hun geliefden de troost mogen hebben dat ze rustig heen zijn gegaan.
Londen staat voor ieder slachtoffer dat niets anders deed dan het leven vieren. Voor ieder mens die niemand kwaad deed en toch geslachtofferd werd. Londen, maar ook Beiroet, Parijs, Baghdad, Mosul, Kabul, Istanboel, noem alle grote en kleine plekken maar op, is wat er gebeurt als de ander ontmenselijkt wordt en diens dood geen verlies maar winst wordt.
Als er gejuicht wordt om verdronken vluchtelingen, vijanddenken in de media en politiek de norm wordt en mensen de ander als dodelijk gevaar zien. Dat brengt niet anders dan leed, verschrikkelijk leed dat niet bevochten of verslagen kan worden met nog meer haat.
Menselijke waarden
De haat begint met woorden. Met valse verdachtmakingen en doemscenario’s die in de hoofden van criminele geesten, en gevoed door nog meer woorden, tot afschuwelijke rijping komen. Geen mitsen en maren, wie zich aan welke kant van het politieke spectrum ook schuldig maakt aan vijanddenken, is medeplichting. Zodra je de ander niet meer als individu ziet, niet als mens met dromen en pijn, maar als een vaag onderdeel van een nog vager gevaarlijk geheel, ben je onderdeel van dit probleem.
Daarom stemt de zoveelste aanslag zo wanhopig. Zie wat het vijanddenken ons brengt. In het aangezicht van gewelddadige haat helpt niets meer dan een trots en overtuigd vasthouden aan de menselijke waarden die steeds verder in de verdringing komen. Dat is niet zwak, dat is niet capituleren, maar de enige manier om onszelf en elkaar te redden.
Juist als het moeilijk wordt, komt het erop aan. Wie angst en verdeeldheid wil zaaien, mag nooit winnen. Londen staat niet alleen, haar verdriet en verlies zijn ieders verdriet en verlies, in de vergeten gebieden van Afghanistan, de verre eilanden van de Filippijnen. Hoe groter de rouw, hoe belangrijker de steun, want niets verzacht de allerverlammende pijn van verlies meer dan empathie en troost, en de wil om door te zetten en vast te houden.
info[at]aichaqandisha.nl