foto’s Annelies Verhelst ©
Voor me breken witte golven op rotsblokken, waarop vissers als raadselachtige bakens
neergezet zijn, hengels in een hoek van 45 graden, blikken bewegingsloos de zee in. Ze lijken
volledig los te staan van de wereld die zich achter hen afspeelt, waar verbleekte parasollen
verkoeling bieden aan vrouwen op oranje plastic stoelen die hun schoenen hebben
uitgetrokken en nu met hun tenen door het zand vegen, terwijl ze naar hun kinderen roepen
dat ze niet te dicht bij het water mogen. Kreupele oude mannen met scheve gezichten slepen
zich met opgehouden hand van parasol naar parasol, gulle gevers kopen voor een zacht prijsje
de zegen van Allah.
Ik kijk naar het eiland nog geen honderd meter uit de kust, waar witte huizen met groene
daken op elkaar geklommen zijn om aan het water te ontsnappen. Mensen aan wie ik vertelde
dit eiland te willen bezoeken keken me verschrikt aan, begonnen haast automatisch te
fluisteren. Briefjes vol Arabische woorden die ik zelf niet kan lezen maar wel aan mensen op
straat kon laten zien om te vragen me de weg te wijzen, brachten me hier. Heel voorzichtig
zijn, waarschuwde iedereen die de briefjes onder ogen kreeg.
Haar gezicht is verborgen achter een donkere sluier, haar gerimpelde hand trekt me mee door
nauwe steegjes waar onzichtbare ogen me vanachter openstaande ramen en deuren nakijken.
De hand leidt me een kamer in en wijst naar het opklapbed waar een versleten blauwe deken
overheen ligt. Mijn ogen moeten wennen aan het plotse donker, mijn neus vult zich met zware
geuren die ik niet kan thuisbrengen. De vrouw slaat haar sluier naar achter en steekt de
gasbrander aan, ze gebaart ongeduldig naar twee plastic stoelen waar ik één van moet kiezen
om op te gaan zitten. Ik kies rechts. Ik verifieer of ik goed begrepen heb dat ze mijn toekomst
gaat voorspellen en ze knikt, de simpelheid van onze communicatie ontroert me, twee
vrouwen die allebei in gebroken Frans proberen elkaar te begrijpen. Ik vraag of ik een foto
mag maken, als het niet mag is het ook goed, vul ik meteen aan, maar het woord foto heeft de
werking van een verbale handgranaat. Resoluut draait ze de vlam uit en ze sist iets naar me in
een taal die ik niet spreek. Het universele ksssjt met bijbehorend vegend handgebaar is echter
duidelijk. Wegwezen.
Zwarte magie
Ik druip af, terug de steegjes door, vloekend op mezelf, waardoor ik niet oplet hoe ik loop. Ik
besef dat ik een verkeerde afslag genomen heb als het steegje zo nauw wordt dat ik er amper
nog doorheen pas. Als ik me omdraai staat ze daar opeens. Een enorme vrouw in rood-blauw
gestipte badjas blokkeert de weg. Ze draagt haar gele hoofddoek op een meer West-Afrikaanse
manier, zodat de stof enkel haar haren bedekt en niet haar oren en hals, zoals bij de meeste
vrouwen hier. Ze kijkt me niet onvriendelijk aan en vraagt me of ik niet bang ben van zwarte
magie. Ik schud dapper mijn hoofd, soms moet je glashard liegen om iets te bereiken in dit
leven. Ze gebaart me mee te komen, ik mag één foto maken zegt ze, en ze noemt haar prijs
die het drievoudige is van wat ik eerder hoorde, maar ik kies eieren voor mijn geld, of magie
voor mijn geld zo je wil, en betaal zonder in discussie te gaan.
De vrouw, haar naam wil ze niet zeggen, houdt het rode gordijntje opzij en ik stap de schaars
verlichte ruimte in. De kamer lijkt een kopie van de vorige, inclusief opklapbed en plastic
stoelen. De vrouw gaat zitten en gebaart me dichterbij te komen, ik kniel voor haar terwijl ze
met een stuk metaal over mijn hoofd, rug en armen beweegt. Het lood wordt omgesmolten en
ligt nog geen minuut later in grillige vormen voor me op een schaal. De vrouw kijkt er met
toegeknepen ogen naar, en van daar naar mij.
Er is niets te zien, zegt ze. Ik vraag of ik het goed begrepen heb. Nee, niets te zien. Ik durf
niet te vragen of dat betekent dat ik morgen dood ga en daarmee geen toekomst heb, of dat
ze echt niets ziet, en hoe dat dan komt, of, waar ik het meest bang voor ben, dat ik me heb
laten meeslepen in een vreemde zoektocht naar zingeving en diepe betekenis, waarin ik bereid
ben alles te geloven en recht in alle breed uitgezette toeristenvallen loop.